Kamulaştırma Hukuku; Anayasanın 46. maddesi ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu kapsamında özel mülkiyeti kamu gücü karşısında koruma ve kamu yararı düşüncesi ile düzenleme alanı bulan, meşru ve yasal bir işlem olan, ayrıca imar planlama araçlarından biri teşkil eden kamulaştırmanın tanımlandığı kamu hukuku dalıdır. Buna göre; kamu yararının gerektirdiği hallerde, gerçek kişilerin veya özel hukuk tüzel kişilerinin mülkiyetinde bulunan taşınmazların tamamının ya da bir kısmının, bedeli peşin veya bazı hallerde taksitle ödenmek kaydıyla, belirli usul ve esaslar çerçevesinde anlaşarak veya zorla alınmasına kamulaştırma (istimlâk) denmektedir. Anayasanın 35. maddesi uyarınca; herkes mülkiyet ve miras hakkına sahip olup, bu haklar ancak kamu yararı amacıyla ve kanunla sınırlanabilmektedir. Devlet adına yapılacak köprü, yol, tünel, bina, proje gibi durumlarda İdare tarafından kamu yararı nedeniyle birçok kişinin özel mülkiyet hakkı sınırlandırılmakta ve bedeli karşılığında mülkiyet idareye geçirilerek kamulaştırmaya maruz kalmaktadır. Bu bakımdan kamulaştırma, Türkiye’de en çok karşılaşılan idari işlemlerden biridir.
Kamulaştırma Usulü
Kamulaştırma usulü şu şekilde özetlenebilir:
- İlgili idarece yeterli ödenek ayrılarak, “kamu yararı kararı” alınır.
- Taşınmazla alakalı satın alma usulü denenerek malikle anlaşmaya varılması halinde kamulaştırma kararı verilir ve tapu siciline şerh düşülür.
- Satın alma usulü çerçevesinde malikle anlaşılamaması halinde, ilgili idare tarafından “Kamulaştırma bedelinin mahkemece tespiti ve taşınmaz malın idare adına tescili” davası açılır ve durum karar altına alınır.
Kamulaştırmasız El Atma
Kamulaştırma yetkisine sahip idareler bazı durumlarda kamulaştırma yapmaksızın, iradi veya gayri iradi bir şekilde başkasına ait bir taşınmazı fiilen işgal ederek kalıcı olarak el atmakta, kamu hizmetine tahsis etmekte ya da bu amaçla üzerine kalıcı bir tesis inşa etmektedir. Kamulaştırmasız el atma olarak tanımlanan bu durumda, fiili kamulaştırma yapan idarenin hukuka ve usule aykırı eylemi bulunmakta ve bu eylemde hukuka uygun kamulaştırma kararı alınmamaktadır. Kanuna uygun kamulaştırma yapıldıktan sonra, kamulaştırma kararı alınan kısmın dışında daha fazla alana müdahale edilmesi veya yalnızca bir kısmı kamulaştırmaya tabi tutulan taşınmazın kalan kısmının da kullanılarak taşınmaza zarar verilmesi gibi hallerde de fiili el atma söz konusu olmaktadır. İdarenin el koyması sebebiyle mülkünde tasarruf etme imkanını kaybeden malikler tarafından kamulaştırmasız el atma davası açılabilmektedir.
CFK Hukuk Bürosu olarak, güncel gelişmelerin takibi ile Kamulaştırma Hukuku alanında verdiğimiz başlıca hizmetler şunlardır:
- Emsal taşınmaz araştırması yapılması
- Kamulaştırmaya ait bedellere itiraz edilmesi
- Resmi yazışmaların yapılması ve süreçlerin takibi
- Kamulaştırma (istimlak) iptali davalarının açılması
- Maddi hatada düzeltim talebinin işleme konulması
- Kamulaştırma kararının yürütmesinin durdurulması
- İpotek bedelinin artırımı davalarının açılması ve takibi
- Hasat edilmemiş ürün bedellerine ilişkin davaların takibi
- Kamulaştırma bedel tespit ve tescil davalarının açılması
- Adli veya idari yargıda açılan tazminat davalarının takibi
- Acele kamulaştırma davalarında tarafların temsil edilmesi
- Kamulaştırmasız el atma ve ecrimisil davalarının açılması
- Hukuka aykırı idari işlemlerin iptaline ilişkin davaların takibi
- Müdahalenin önlenmesi davasının açılması ve sürecin takibi
- Anlaşma tutanaklarının hazırlanması ve tebliğinin sağlanması
- Tesisin kaldırılması (eski hale iade) talebinin yerine getirilmesi
- İmar uygulamasından kaynaklanan davalarda tarafların temsil edilmesi
- Uzlaşma görüşmelerine katılım sağlanması ve tarafların temsil edilmesi
- Kamulaştırma bedel artırım (tezyidi bedel) davalarının açılması ve takibi
- Vazgeçme nedeniyle taşınmazın geri alınması talep ve davalarının takibi
- Bedele dönüştürülen yerin bedel tespit ve tahsili davalarının açılması ve takibi
- 2863 Sayılı Kanun kapsamında tescillenen yapıların tescil kararlarının iptaline ilişkin itiraz ve davaların takibi
- İdare ile uzlaşma görüşmeleri sürecinde ve uzlaşma tutanaklarının hazırlanmasında hukuki destek sunulması